Polska Misja Ojców Cystersów
pw. Matki Bożej Matki Kościoła
w Willow Springs, Illinois
Sanktuarium św. Jana Pawła II
Historia Zakonu Cysterskiego
Założycielami Zakonu Cysterskiego są święci: Robert z Molesme (+1110), Alberyk (+1109) i Stefan Harding (+1134).
Zakon Cystersów został założony w 1098 przez św. Roberta z Molesmes. Opuścił on zakon benedyktynów i założył klasztor we Francji w miejscowości Citeaux (Cistercium) koło Dijon. W 1099 kierowanie opactwem zostało przez papieża Urbana II powierzone Alberykowi.
Kolejno opat Stefan Harding oraz św. Bernard z Clairvaux przyczynili się do znacznego rozkwitu zakonu. W latach 1113-15 powstały protoopactwa La Ferte, Pontigny, Clairvaux i Morimondo, które następnie dały początek nowym opactwom.
W roku 1134 cystersi posiadali juz ponad 70 opactw, a w 1153 już 345. Natomiast żeńska gałąź zakonu powstała w 1125, w Tart, niedaleko Citeaux. W połowie XVII w. dokonał się podział zakonu na zwykłą i reformowaną obserwancję tzw. trapistów. Nazwa pochodzi od klasztoru La Trappe, gdzie najwybitniejszą postacią był Armand J. B. Rance (+1700).
Do Polski cystersi zostali sprowadzeni w roku 1140 do miejscowości Jędrzejów. Pierwszym klasztorem żeńskim w P. była Trzebnica założona w 1202 przez św. Jadwigę Śląską.
Zasady Zakonu Cysterskiego
Podstawy duchowości cysterskiej można znaleźć w pierwszych dokumentach Citeaux (Exordium Parvum- EP i Exordium Cistercii) i przedstawić w trzech punktach:
- Surowe i przez to “pełne” przestrzeganie Reguły św. Benedykta: “poddać swoje życie pod Regułę Ojca Benedykta” (EP 1, 2). “Czyniąc wierność Regule największym zainteresowaniem swego życia, postępowali za nią i zaprawiali się do drogi życia według Reguły w kościelnych i innych sprawach”(EP 15, 3), na tym polega mądrość życia cysterskiego;
- Skrajne ubóstwo, które jest wyzbyciem się nadmiaru i luksusu: aby ” …nie pozostawało nic w klasztorze, co świadczyć by mogło o pysze lub nadmiarze albo co łamałoby ubóstwo, zabezpieczające wszystkie cnoty,… ” (EP 17, 5). W ”Exordium Cistercii” mnisi będą nazwani “pauperes Christi” jak i ”militia Christi”, ze względu na swoje twarde życie;
- Eremicki styl życia: Citeaux często określano jako “pustkowie” i ”samotnię” (EP 3, 1; 6, 5; 17, 13). To odosobnienie powinno służyć monastycznemu pokojowi i wewnętrznej wolności mnichów.
Te podstawowe zasady duchowości miały także swoje praktyczne odniesienia do architektury, liturgii, gospodarstwa i całego życia mnichów z Citeaux. Podstawowe elementy cenobitycznej Reguły św. Benedykta i eremicki ideał życia pustelniczego dały nową postać zakonu cysterskiego osadzonego w zdrowej mądrości tradycji monastycznej. Wprowadziły one na nowo w życie klasztorne równomierny rytm modlitwy, czytania i pracy fizycznej. Do “lectio divina” przeznaczano jedynie teksty Pisma Św. i Ojców Kościoła.
Cystersi
w Polsce
Dom
Generalny
Ojcowie Cystersi ∙ 116 Hilton St, Willow Springs, IL 60480 ∙ tel. 708.467.0436 ∙ fax: 708.467.0479
